بسیار اتفاق افتاده است که وقتی در فضای مجازی حضور داریم، حسب جستجو یا رفتن به اکسپلورر، با چهره ها یا به اصطلاح شاخ های اینستاگرامی کوهنوردی آشنا می شویم. گاه هم اتفاق می افتد که در مسیرهای کوهنوردی افرادی را می بینیم که با نوشتن آی دی خود روی یک برگ کاغذ کوچک، سعی می کنند دنبال کنندگان صفحات خود را بی شمار افزایش دهند. اینان هنگام کوهنوردی یا شاید بهتر باشد بگوییم کوهگردی، شده است که به پیشواز دیگران و ناشناسان و گروه ها نیز بروند تا خود را هر چه بیشتر تعرفه کنند. برخی از این اشخاص، در صفحات مجازی ده ها هزار نفر فالورر یا دنبال کننده دارند و خودشان نیز چند صد یا چند هزار نفر را دنبال می کنند اما دریغ از بیان کمترین مطلبی برای ورزش کوهنوردی.
داستان چیست؟
اگر از روش جذب دنبال کننده از سوی ایشان بگذریم، پرسش اصلی این است که چرا دنبال کنندگان این چنین ساده و آسان، در صفحات این اشخاص حضور می یابند و با این گرایش خود مزید بر علت «خود کوهنورد حرفه ای پنداری» این بزرگواران می گردند؟
آنچه از بررسی صفحات شلوغ برخی از این عزیزان به دست می آید این است که، ضمن احترام، در اغلب موارد، این صفحات، یا آورده ای برای کوهنوردی ندارند و آموزش یا توجه خاصی را مطرح نمی کنند یا این که دستاوردشان ناچیز و قلیل است و به نشر برخی تصاویر محدود می شود.
بعضا دیده می شود که عکس ها ژستی و نمایشی و حرکات آکروباتیک بر روی قله ها و معرفی تازه کاران و دوستان، محور خاص برخی از این صفحات است. به ندرت گزارشی از یک صعود یا بیان نکات فنی و پیش گیرانه یا قابل توجه در این صفحات دیده می شود و معلوم نیست علت جذابیت چنین مطالب گاه هرزی در حوزه کوهنوردی چیست؟
از همه بدتر این است که کافیست در یک صفحه چند شوخی بی مزه کوهنوردی یا کوهنوردان یا نمایش کوهگردان منتشر شود و این برای هجوم عده ای به این صفحات بس خواهد بود.
می دانیم که کوهنوردی ورزشی استقامتی و قدرتی است و وقتی کسی تصویری از خود بر سر قله ای را به نمایش میگذارد، مخاطب به ناخودآگاه توانایی ورزشکار را در ذهن خود تجسم می کند. اما باید دانست که از سوی دیگر، همین مخاطب ممکن است با دیدن این تصاویر، سیمای هرز و نامناسبی از ورزش کوهنوردی را هم ببیند.
پس باید پرسید چرا چنین شده است؟ آیا مخاطبان از ایشان چنین مطالبی را خواسته اند؟ یا این که اینان خود مزه دهان مخاطبان را پی برده اند؟
نمی توان در این باره نظر قطعی داد چرا که احاطه بر اینفضا دشوار است و هر قسم علاقمندی در این فضاهای مجازی حضور و حق هم دارد که حضور داشته باشد و سلایق همه ایشان البته محترم است ولی، آیا حق ایشان این است که چنین تصویری از ورزش کوهنوردی به آنان عرضه شود؟
آنچه بیش از همه جلب توجه می کند این است که برخی از این صفحات نشانگر تصاویر تکراری صعودهای حوصله سربر و مکرر از یک مسیر به برخی قلل است که بی هیچ نوشته یا گزارشی، تصویر نهایی صعود را همچون یک خبر ناقص منتشر کرده که برای مخاطب این ورزش هیچ ارزش کوهنوردی ندارد.
پرسش این است، برای جامعه کوهنوردی، نشر تصویر نهایی صعود چه ارزشی دارد؟ آیا توسعه ورزش کوهنوردی با تصاویر میسر می شود یا لازم است بررسی فنی و دقیق گزارش های هر صعود نوشته و منتشر شود؟ اساسا از نگاه ورزشی و حتی فلسفی آیا می شود گفت که هر صعود دقیقا همان تکرارِ صعود قبلی است؟
از همه بدتر این است که اطلاعات برخی از این اشخاص از ورزش کوهنوردی نیز ناچیز و بعضا اشتباه است.
بیان یک خاطره درباره برخی گردانندگان چنین صفحاتی خالی از فایده نیست؛
چند وقت پیش به طور اتفاقی یکی از این اشخاص را در قله ای دیدم. او که خود را، نه تلویحا که تصریحا، از پیشکسوتان و ابَرکوهنوردان معرفی می کرد و دنباله رو می خواست و در واقع خود را صاحب خانه آن قله نشان می داد و کسانی که بر بنیاد این صفحات وی را شناخته بودند نیز، دست به تصدیقشان می زدند و این سرعت بیشتری به دور چرخشان می داد، از بد حادثه، برخورد کرده بود به یکی از استادان کوهنوردی کشور که با تیمی منظم خود را پس از تلاش و کوشش و آموزش مسیرها به قله رسانده بود.
اینجا بود که چنین شخصی که اطلاعات نادرست درباره وضعیت کوهنوردی کشور و کوهنوردان بزرگ به اطرافیان می داد، نتوانست در مقابل چند پرسش کوتاه پیرامون کوهنوردی و روش و منش بزرگان این ورزش که آن استاد پرسید، تاب بیاورد و عرصه را تنگ دید و از پاسخ دادن درماند و به سادگی کناره گرفت و به سمت دیگری رفت.