اسفندماه سال ۱۳۹۲ مقاله ای تحت عنوان «صد قله برتر ایران کدامند؟» در سایت باشگاه اسپیلت منتشر کردم (اینجا)که ماحصل تجربه و صعودهایم بر روی قلل ایران عزیز بود.
حال پس از قریب چهارسال ، با کمی تغییر جدول یک صد قله برتری را که طی سال های کوهنوردی‌ام (از بهار ۱۳۵۴ تا بهار ۱۳۹۶) صعود کرده ام را انتخاب و در معرض دید شما همنوردان گرامی قرار می دهم.
برای هر کدام توضیح کوتاهی نوشته ام و عددی را هم که مشاهده می کنید ، تعداد صعودهایم به این قلل زیبا و باشکوه سرزمین مان است.
به خوبی واقفم تعداد قابل توجهی از قلل مهم کشور هستند که هنوز موفق به صعود آن ها نشده ام که در آینده ای نه چندان دور به دیدار و صعودشان خواهم شتافت.
از مهم ترین آن ها می توانم به قلل جبال بارز «کرمان» – دالاخانی «کرمانشاه» – قندیل«کردستان» – هزارمسجد «خراسان رضوی» – نای بند «خراسان جنوبی» – بَزمان «کرمان» – دالامپر «آذربایجان غربی» – آغ داغ «خلخال» – خامی «گچساران» اشاره کنم.
ضمناً باید یادآوری کنم قلل مهمی از جمله قلل منطقه علم کوه – اشتران کوه – زردکوه بختیاری – دنا و ده ها قله منفرد دیگر نیز وجود دارند که خوشبختانه آن ها را نیز صعود کرده ام و می توانستند در این جدول قرار گیرند که به دلیل انتخاب عدد ۱۰۰ از این جدول خارج شدند.
با امید صعودهای امن و پاک بر روی این قلل به همراه شادی و بهروزی شما کوهیاران گرامی این مرز و بوم

مؤسس و مسئول باشگاه کوهنوردی و سنگ نوردی اسپیلت
                                 تیرماه ۱۳۹۶

***********

آزادکوه ـ ۴۳۵۵ متر «۱۸»
آزاد و رها چون شاهزاده‌ای مغرور و گردن‌کج در البرز مرکزی
آسمان‌کوه ـ ۳۷۵۰ متر «۵»
قله‌ای منفرد در انتهای دشت لار که از چکادش بسیاری از قلل پیداست.
آلانه‌سر ـ ۴۰۷۲ متر «۲»
در علم‌کوه و در منطقه دلیر که به طور قطع می‌توان گفت پوشش گیاهی آن از نوعی «آلاله» در کوهستان‌های ایران بی‌نظیر و بی‌مانند است.
الوند ـ ۳۵۸۰ متر «۱۵»
تنها نام و شهرتش کافی است تا هر کوهنوردی که ابتدای راه این ورزش است را به شهر همدان، دیار کوهنوردان رهسپار کند.
بحرآسمان ـ ۳۹۰۰ متر «۱»
از قلل بی‌نظیر منطقه کرمان در منطقه ساردوئیه (جیرفت)
برف‌انبار ـ ۳۲۶۰ متر «۳»
بلندترین قله استان قم که صعودش در زمستان با ارزش‌تر است.
بزغوش ـ ۳۳۰۰ متر «۱»
بین شهرستان های سراب و میانه آذربایجان
بُرج سینا (بُز سینه) – ۳۴۰۰ متر «۱»
قله ای در آذربایجان غربی به معنای سینه ای یخی
بِل ـ ۳۹۰۰ متر«۱»
بلندترین قله استان فارس
بلقیس ـ ۳۳۵۰ متر «۱»
قله‌ای مطرح در بین زنجان و تکاب و در کنار آثار باستانی تخت‌سلیمان
بُزابُن ـ ۳۵۰۰ متر «۱»
صعود این کوه زیبا و سرکش را در منطقه تاریخی اشکورات از دست ندهید.
بینالود ـ ۳۲۵۰ متر «۴»
بلندترین قله استان خراسان رضوی که صعودش در بهار لذت دیگری دارد.
پاشوره ـ ۳۸۷۱ متر «۹»
قله ای زیبا در منطقه لاریجان جاده هراز
پالون‌گردن ـ ۴۲۵۰ متر «۴»
برسر سه‌راهی عظیمی در البرز مرکزی قرار گرفته است که از یک سو به قله خلنو، سوی دیگر به قله سینه‌زا و سوی سومش به قله نرگس‌ها می‌رسد.
پرآو ـ ۳۳۶۰ متر «۴»
شاید غارش مشهورتر از نام قله‌اش باشد. زیرا به اورست غارهای جهان شهرت دارد. نام اصلی قله پرآو «شیخ‌علی‌خان» و در منطقه کرمانشاه است.
پلوار ـ ۴۳۵۰ متر «۳»
قله‌ای که یک نگاه آن به کویر لوت و نگاه دیگرش به کوهستان‌های مرتفع کرمان است.
پهنه‌حصار ـ ۳۴۰۰ متر «۱۴»
قله‌ای زیبا و در حصار ۴ منطقه سنگان (تهران)، وردآور (کرج)، کندر (جاده چالوس) و ارنگه (جاده چالوس)
تخت سلیمان ـ ۴۶۵۰ متر «۳»
قله‌ای باشکوه با نامی اساطیری در جوار علم‌کوه
(در بسیاری از نقشه‌ها، قلل علم‌کوه را در منطقه تخت‌سلیمان ذکر کرده‌اند.)
تِزِرجان ـ ۴۰۱۰ متر «۲»
یا برف‌خانه که قله‌ای بسیار زیبا و صخره‌ای در جوار شیرکوه یزد است.
تفتان ـ ۳۹۵۰ متر «۴»
بام استان سیستان و بلوچستان و زنده‌ترین آتشفشان ایران
توچال ـ ۳۹۷۰ متر «۱۹۰»
بام تهران و استثنایی برای یک پایتخت
جوپار ـ ۴۱۵۰ متر «۲»
یک خط‌الرأس صخره‌ای و منفرد که قله سه‌شاخ آن در منطقه ماهان (کرمان) در بین کوهنوردان بسیار قابل توجه است.
چپکرو ـ ۴۰۹۱ متر «۴»
قله‌ای در البرز مرکزی و دور از دسترس که از هرسو صعودش کنی طاقت‌فرسا و طولانی است.
چهل‌تن (مُلکوه) ـ ۳۰۰۰ متر «۱»
قله‌ای منفرد در منطقه بکر تربیت‌حیدریه
چهل‌چشمه ـ ۳۲۰۰ متر «۱»
قله‌ای زیبا در کردستان که بلندترین قله این استان است.
حوض‌دال ـ ۴۳۳۰ متر «۲»
اولین قله جنوبی خط‌الرأس عظیم دنا (مرزی میان استان‌های اصفهان، فارس، چهارمحال‌وبختیاری و کهکیلویه و بویراحمد)
خرسان‌ها ـ ۴۷۰۰ و ۴۷۵۰ متر «۴»
دو قله صخره‌ای و ریزشی در منطقه علم‌کوه که ما بین آن را ویرانه‌کوه می‌نامند. (یکی از سخت‌ترین مسیرهای عبوری بین دو قله… )
خرسنگ و جانستون ـ ۳۹۴۰ و ۳۹۶۰ متر «۱۱»
دو قله‌ای مرتفع و مشهور بر روی خط‌الرأس اصلی البرز مرکزی در نزدیکی پایتخت
خرونرو ـ ۳۵۳۴ متر «۳»
قله‌ای که اگر از سمت شمالی صعودش کنید چیزی کمتر از یک قله آلپ ندارد (جاده فیروزکوه ـ پل‌سفید)
خشچال ـ ۳۹۵۰ متر «۴»
در منطقه تاریخی الموت که از کنار دریاچه زیبای «اوان» صعودش آغاز می‌شود.
خلنو ـ ۴۳۸۳ متر «۱۵»
و با مسیر تیغه‌ای ژاندارک که عنوان بلندترین قله استان تهران را یدک می‌کشد.
درفک ـ ۲۷۲۰ متر «۶»
با ارتفاعی کم ولی بسیار جالب، متنوع و دیدنی برای هر کوهنورد (در نزدیکی شهر همیشه سبز و بارانی رشت)
دماوند ـ ۵۶۱۰ متر «۱۰۰»
شاه کوه ما ایرانیان با بیست مسیر صعود (یال، دره و یخچال)
دوبرار (قره‌داغ) ـ ۴۲۰۰ متر «۹»
با چندین قله ۴۰۰۰ متری که بلندترین آنها دو قله کنار هم به نام دوبرار شرقی و غربی است که در منطقه بین جاده هراز و فیروزکوه واقع است.
دوخواهران ـ ۴۲۵۰ متر «۴»
دو قله مرتفع در خط‌الرأس البرز مرکزی که یک طرف آن (غرب) دماوند و طرف دیگرش (شرق) چپکرو است.
دوزرده ـ ۴۱۵۰ متر «۲»
قله دوم منطقه زردکوه بختیاری که خوشبختانه همچنان بکر و کم‌تردد است.
دیوچال و اَویدر ـ ۴۲۵۰ متر «۱»
دو قله‌ای که به این سادگی تسلیم کوهنوردان نمی‌شوند. ریزشی و دوراز دسترس در منطقه علم‌کوه
دُمیر اردهال – ۳۵۰۰ متر «۲»
بلندترین قله استان مرکزی
زرین‌کوه ـ ۳۸۵۰ متر «۷»
یکی از کم‌نظیرترین نماها را از روی این قله می‌توان دید… اول دریاچه تار، در پس آن خط‌الرأسی به نام قره‌داغ و در نهایت دماوند باشکوه با رخ جنوبی و پرابهتش.
زرینه‌کوه ـ ۴۲۰۰ متر «۱»
یا ماسه‌چال که بازهم در خط‌ الرأس اصلی البرز غربی که بعد از تونل کندوان به آن دست می‌یابیم. البته از منطقه دلیر و الیت نیز قابل صعود است.
ساد ـ ۴۰۱۳ متر «۲»
در همجواری قله شاه‌البرز در منطقه طالقان که واقعاً چیزی از آن کم ندارد.
سبلان ـ ۴۸۱۸ متر «۱۱»
سومین قله مرتفع ایران که دریاچه روی قله‌اش شهره خاص و عام است.
سرخاب ـ ۳۹۰۸ متر «۳»
بر روی خط‌الرأس البرز مرکزی قله‌ای بدین شکل صخره‌ای و دست‌به سنگ نمی‌توان «به سادگی» پیدا کرد. (گویی که در زاگرس کوهنوردی می‌کنیم.)
سرکچال ـ ۴۲۰۰ متر «۱۱»
از قله‌های مهم البرز مرکزی که صعود گرده شرقی آن در زمستان ارزش فراوانی دارد.
سماموس ـ ۳۷۲۰ متر «۷»
به قولی بلندترین قله استان گیلان. دور تا دورش جنگل و مرتع و زندگی است.
سَن بُران ـ ۴۰۹۰ متر «۳»
بلندترین قله اشتران‌کوه زیبا و وحشی
سه‌کل ـ ۳۲۵۰ متر «۱»
سه قله صخره‌ای متصل به هم که در بین قلل منطقه پرآو و دیواره مشهور بیستون قرار گرفته است.
سهند و جام ـ ۳۵۳۵ و ۳۵۷۰ متر «۵»
دو قله کوه سهند که از زیبایی بسیار به عروس کوه‌های ایران مشهور شده است.
سیالان ـ ۴۱۷۵ متر «۶»
کوهی جادویی که از یک سو به منطقه تاریخی الموت و سوی دیگرش به دره بی‌نظیر دوهزار می‌رسد.
سیاه‌کمان ـ ۴۴۸۰ متر «۵»
خوش‌سیماترین قله منطقه علم‌کوه که از دور و از منطقه کلاردشت به خوبی دیده می‌شود.
سی‌چال ـ ۳۷۳۰ متر «۸»
شهرتش را مدیون پیست اسکی است که در دامان شمالی آن ساخته‌اند به نام «دیزین»
شاه‌البرز ـ ۴۰۴۵ متر «۵»
مرتفع‌ترین قله استان البرز با مسیری طولانی ولی زیبا و متنوع
‌شاه جهان ـ ۳۰۵۰ متر «۱»
مرتفع‌ترین قله استان خراسان شمالی در نزدیکی اسفراین
شاهان‌کوه ـ ۴۰۴۴ متر «۱»
بلندترین قله استان اصفهان ـ صخره‌ای و زیبا
شاه‌دژ ـ ۳۱۰۰ متر «۶»
اگر می‌خواهید قله‌ای را کاملاً دست به سنگ صعود کنید، حتماً به سراغ این کوه در جاده چالوس (ارنگه) بروید.
شاه‌کرم ـ ۳۳۱۰ متر «۲»
قله‌ای مرتفع در بین مناطق هشتگرد (قزوین) و طالقان که مانند دیواری عظیم این دو را از هم جدا کرده است.
شاه‌معلم ـ ۳۱۴۰ متر «۷»
کوهی مرتفع و زیبا در استان گیلان (ماسوله) که به نوعی مشهور به بلندترین قله آن استان است. گویا مقبره معلمی سخت‌کوش در این کوهستان قرار دارد.
شاهو ـ ۳۴۰۰ متر «۳»
مرتفع‌ترین قله استان کرمانشاه در شهرستان پاوه ـ روستای شمشیر
شاهوار ـ ۳۹۱۰ متر «۵»
بلندترین قله استان سمنان که در قاره‌ای به نام «شهر شاهرود» قرار دارد. کرانه های یک سوی آن به کویر و سوی دیگرش به جنگل و دریا ختم می شود.
شهباز ـ ۳۳۹۶ متر «۴»
بلندترین قله شهرستان اراک ـ صخره‌ای و مناسب صعود در فصل‌های بهار و پاییز
شهیدان ـ ۳۶۰۰ متر «۱»
بلندترین قله استان آذربایجان غربی که قله‌ای مرزی است که مطمئناً از زیبایی‌های کوهستان‌های کردستان ترکیه بی‌بهره نیست. (این قله به نام دره‌ وش در نقشه‌ها ذکر شده است.)
شیرباد ـ ۳۲۰۰ متر «۱»
بعد از پایان دره سرسبز شاندیز (مشهد) می‌توان به دامنه‌های این قله زیبا رسید و خیلی سریع به چکادش دست یافت.
شیرکوه ـ ۴۰۵۰ متر «۵»
بام استان یزد است و به همراه چند قله دیگر، کوهستانی منفرد را در میان چند کویر تشکیل داده است.
علم‌کوه ـ ۴۸۵۰ متر «۱۲»
دومین قله مرتفع ایران با مسیرهای فنی و متنوع صعود (یال، گرده، دیواره، صخره، دهلیز و …)
قاش‌مستان ـ ۴۴۵۰ متر «۳»
بلندترین قله خط‌الرأس دنا ـ رشته کوه زاگرس و استان کهکیلویه و بویر احمد
قالی‌کوه ـ ۴۰۵۰ متر «۲»
کوهی با رخی باشکوه در استان لرستان
قزل ارسلان – ۳۳۲۰متر «۲»
مخروطی سنگی و زیبا در خطه همدان
کبیرکوه ـ ۳۰۰۰ متر «۱»
بلندترین قله استان ایلام
کرکس ـ ۳۹۱۰ متر «۹»
در نطنز کاشان و قابل صعود در تمامی فصول
کرگز ـ ۳۶۰۰ متر «۲»
قله‌ای که بر روی آن بزرگ‌ترین رصدخانه خاورمیانه در حال ساخت است. در نزدیکی شهری به نام کامو، واقع در استان اصفهان
کول‌جنو ـ ۳۸۵۰ متر «۲»
آخرین قله شرقی خط‌الرأس اشتران‌کوه ـ کاملاً دیواره‌ای و صخره‌ای
کلون‌بستک ـ ۴۱۸۰ متر «۱۶»
بعد از گردنه دیزین اولین قله ۴۰۰۰ متری در خط‌الرأس طولانی البرز 
کلونچی ـ ۴۲۳۷ متر «۱»
بلندترین قله زردکوه بختیاری که صعودش از طریق قلل دوزرده و شاه‌شهیدان به شکل خط‌الرأسی بسیار جالب است.
کُلاهه – ۳۱۰۰ متر «۳»
قله ای زیبا و کم ارتفاع در بین شهرستان تفرش و آشتیان
کمان‌کوه ـ ۴۲۴۶ متر «۱۲»
همسایه غربی آزادکوه که در فصل بهار بوی بهشت می‌دهد.
کورماکوه ـ ۴۰۳۰ متر «۴»
اولین قله منطقه علم‌کوه در خط‌الرأس شمال شرقی آن
کینو – ۳۷۰۰ متر «۱»
کوهستانی وحشی در میان سه استان خوزستان ، لرستان و چهارمحال و بختیاری
گاوکشان (کهکشان) ـ ۳۸۰۰ متر «۱»
بلندترین قله استان گلستان که در زمستان تبدیل به قله‌ای قدر می‌شود.
گرین کوه (یال کبود) ـ ۳۵۴۰ متر «۲»
در خط‌الرأس گرین و نزدیکی شهر نهاوند و قله‌ای است که صعودش در فصل مناسب، بسیار دلچسب و عالی است.
گردونه و مناره ـ ۴۴۶۰ و ۴۴۰۰ متر «۳»
قللی دیگر در منطقه علم‌کوه ـ این بار خط‌الرأس جنوب‌غربی
گرگ ـ ۳۶۰۰ متر «۶»
قله‌ای زیبا در منطقه جاده بلده که در آخرین خط‌الرأس شمالی البرز است.
گل‌زرد ـ ۳۷۰۰ متر «۱۲»
در منطقه پلور (جاده هراز) که غاری زیبا هم به همین نام دارد.
گل‌گل و گل‌گهر ـ ۴۰۷۰ متر «۳»
هر دو در منطقه چال‌کبود اشتران‌کوه (لرستان)، بسیار نزدیک به هم که از فرازشان دریاچه گهر نمای دیگری دارد.
گِنو و خورموج ـ ۲۳۰۰ و ۲۰۰۰ متر «۱»
دو قله در جوار خلیج‌فارس ـ اولی در نزدیکی بندرعباس و دومی در بوشهر
لاله‌زار (کوشا) ـ ۴۳۵۰ متر «۱»
کوهی بسیار زیبا و مرتفع در کرمان، در منطقه بافت
لشکرک‌ها ـ ۴۲۶۰ متر «۴»
این دو قله نیز در منطقه علم‌کوه واقع‌اند و مرز میان مناطق کلاردشت ـ طالقان و دلیر و الیت است.
منار ـ ۳۷۰۰ متر «۶»
نام این قله را هم بر روی البرزی مرکزی (پل‌خواب) جاده چالوس و هم در منطقه ایذه، مسجدسلیمان خوزستان به عنوان بلندترین قله استان شاهدیم.(نام دوم قله کینو در برخی نقشه ها)
مهرچال ـ ۳۹۵۰ متر «۱۵»
قله‌ای رفیع با همسایگان مرتفع (آتشکوه و پیرزن‌کلون) در منطقه رودبار قصران (تهران) البرز مرکزی
میشینه‌مرگ ـ ۴۰۵۰ متر «۶»
افسوس که تا نزدیک‌های این قله جاده‌ای غیرضروری و ناپسند کشیده شده است. (واقع در منطقه فیروزکوه)
ناز و کهار ـ ۴۰۹۰ و ۴۰۳۰ متر «۲۰»
اولین ۴۰۰۰ متری‌هایی که هر کوهنورد تهرانی بعد از توچال صعود می‌کند. جاده چالوس ـ روستای کلوان
ناظر بزرگ و کوچک ـ ۴۲۸۲ و ۳۹۱۰ متر «۸»
دو قله‌ای که اجرای هر کدام برنامه‌ای جداگانه را می‌طلبد. باشکوه در منطقه نمارستان (جاده هراز) که ناظر به رخ شمالی دماوند است.
نرگس‌ها ـ ۴۲۰۰ متر «۱»
هم در غرب علم‌کوه و هم در البرز مرکزی قللی به همین نام داریم که هر کدام را صعود کنید چیزی از دیگری کم ندارد.
نیزوا ـ ۳۷۵۰ متر «۳»
در استان سمنان (بر روی این قله می‌توانید سنگ‌هایی را به شکل نیزه بیابید.)
هرزه‌کوه ـ ۴۲۶۰ متر «۵»
خط‌الرأسش دیواری است عظیم بین دو دره و دو رودخانه اصلی که ما تهرانی‌ها آب آن را مصرف می‌کنیم. اولی دره والنگرود و دیگری دره دریوک
هرم‌داغ و کسره‌داغ ـ ۴۶۵۰ متر «۲»
دو قله همجوار و مرتفع در نزدیکی سبلان که صعود یخچال‌های آن مورد توجه کوهنوردان است.
هزار ـ ۴۵۰۴ متر «۳»
مرتفع‌ترین قله استان کرمان و به قولی چهارمین قله مرتفع ایران بعد از قلل دماوند، منطقه علم‌کوه و سبلان
هفت‌خوان‌ها- ۴۴۵۰ متر «۱»
واقعاً اگر بخواهید همه آنها را صعود کنید، باید از هفت‌خوان رستم بگذرید. همه ۷ قله ریزشی ـ صخره‌ای در ارتفاع بالای ۴۰۰۰ متر (در منطقه علم‌کوه)
هفت خوانی – ۳۹۵۰ متر «۹»
مشهور به هفت خوان کرج در جاده چالوس
وروشت ـ ۴۰۳۰ متر «۴»
کوهی در یک منطقه بکر و جنگلی در جاده چالوس که توسط سازمان محیط‌ زیست حفاظت می‌شود.
یخچال ـ ۳۵۸۰ متر «۳»
بلندترین قله منطقه الوند (همدان) با دره مرادبیک باصفایش

«ارتفاعات ذکر شده تقریبی می باشند»