در تاریخ ۱۷ خرداد ماه به ششمین سال خاموشی کوهنورد فقید «ابراهیم شیخی» خواهیم رسید.
 

او در سن ۵۲ سالگی بعد از عمری ورزش در رشته‌های دومیدانی، بوکس و کوهنوردی به طور ناگهانی چشم از این جهان فرو بست و تمام دوستان و خانواده خود را در ماتم و حیرت باقی گذاشت.
 

بی‌مناسبت ندیدم طی چهار هفته آینده و در ۴ بخش گزارش صعود ۱۶ یال دماوند را که در سال ۱۳۸۴ به اتفاق ابراهیم شیخی و همنورد خوبم «ناصر جنانی» اجرا کرده و در آن زمان نوشته‌ام را در سایت باشگاه اسپیلت منتشر کنم.
 

با پایان یافتن گزارش کامل این مسیرها در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۹۳ (مصادف با سالگرد فوت ابراهیم شیخی) سعی خواهم کرد «رزومه» و خلاصه «زندگی‌نامه» او را در معرض دید خوانندگان این سایت قرار دهم.
 

متأسفانه در فضای مجازی و حتی غیرمجازی سابقه‌ای از این کوهنورد بااخلاق، مبتکر و سرعتی کشور به‌چشم نمی‌خورد. شاید با آرشیو این مطالب بتوان بار دیگر نام او را در اذهان جامعه کوهنوردی کشور که خدمات ارزنده‌ای در آن ارائه کرده است، زنده نگهداشت.
 

او با ورزش و طبیعت زیست و در نهایت با ورزش و طبیعت نیز از این جهان رخت بربست و به ابدیت پیوست.
 

روحش شاد و یادش گرامی
 

*****

مقدمه:
در آستانه سومین سالگرد درگذشت کوهنورد فقید و ارزشمند، زنده یاد جلال رابوکی «خانه کوهنوردان تهران» تصمیم گرفت تا برنامه‌ای در جهت اعتلای یاد و نام آن بزرگ‌مرد کوهستان در دماوند اجرا نماید.
 

بدین منظور قرار شد ۱۶ مسیری که وی در سال‌های گذشته به تناوب در دماوند شناسائی و صعود نموده بود با کمی تغییر و بازنگری این بار توسط تیم سه نفره خانه کوهنوردان تهران به طور مداوم «پی در پی» و هفتگی از خرداد الی شهریور ماه سال ۱۳۸۴ صعود گردد.
 

گزارشی که درپی می‌آید شرح این صعودها است که توسط آقایان زنده‌یاد ابراهیم شیخی (عضو افتخاری خانه)، ناصر جنانی و ذبیح‌ا… حمیدی (از اعضای رسمی و مؤسس خانه) اجرا گردید.
 

قبل از شرح برنامه نکات زیر قابل ذکر می‌باشد:
۱-    به منظور وضوح و مفیدتر بودن گزارش برنامه‌ها در انتها (جدول زمانبندی) و کروکی منطقه تقدیم همنوردان می‌شود که امیدواریم مثمر ثمر واقع گردد.
۲-    تمامی این صعودها بصورت یک روزه از تهران به تهران اجرا شده است.
۳-    کم‌ارتفاع‌ترین مبدأ شروع این برنامه‌ها شهرستان رینه به ارتفاع ۲۶۰۰ متر و بلندترین آن گردنه‌ سرداغ به ارتفاع ۳۵۰۰ متر بوده است.
۴-    کوتاه‌ترین مسیر صعود شده یال داغ و بلندترین آن یال پادگان است.
۵-    ساده‌ترین مسیر یال جنوبی و مشکل‌ترین و فنی‌ترین آنها یال تیغه‌های ملار تشخیص داده شد.
۶-    در این برنامه گاهی به علت کمبود وقت، مسیر برگشت را از جبهه‌های متفاوت انتخاب می‌کردیم که اکثراً از مسیر جنوبی بود.
 

مسیر صعود ۴ یال جنوب و جنوب غربی

(از راست به چپ: گوسنفدسرا، لومر، قرقه و چال چال)

اولین صعود: یال گوسفند سرا (مسیر جنوبی) ۱۳۸۴٫۳٫۶

ساعت ۳ بعدازظهر ـ در حال پایین آمدن از قله‌ایم. تقریباً هم‌ارتفاع آبشاریخی در دره‌ای هستیم مشرف به پناهگاه (دره شن‌اسکی) کولاک شدیدی به همراه مه غلیظی در منطقه حکم فرماست. امروز اولین صعود از شانزده صعود است و من در حال فکر کردن به اینکه برنامه‌ای را که تنظیم کرده‌ایم آیا می‌توانیم هر هفته اجرا کنیم یا نه؟ به مشکلات حاشیه‌‏ای فکر می‌کنم؟ ….

–    مسائلی مربوط به ترک آخر هفته خانواده
–    پایبندی اخلاقی اعضای تیم جهت حضور هفتگی در برنامه
–    دور شدن موقتی از صعود قله‌های دیگر
–    مسئله ماشین و مشکلات جانبی آن
 

در همین افکار هستم که بخاطر شدت کولاک نیاز به عینک طوفان پیدا می‌کنم. اما موفق نمی‌شوم آن را بیابم. از خیرش می‌گذرم و سعی می‌کنم به همراه دو تن از اعضای جوان خانه که همراه من هستند سریعاً به پناهگاه برسیم. به فکر می‌افتم آقا جلال هم عینک مناسبی در آخرین صعود خود به همراه نداشت. (۳۰ فروردین ۱۳۸۱)
 

از قله به پایین هر چند دقیقه نیم‌نگاهی به سمت راست (غرب) خود می‌کنم تا مسیر هفته آینده را بیشتر بررسی نمایم. ولی دیگر هوای مه‌آلود اجازه این کار را هم نمی‌دهد. قرار ما این است که صعودهای ۱۶ گانه را در جهت گردش عقربه‌های ساعت انجام دهیم. پس می‌شود در هر مسیر، مسیر بعدی را بررسی کرد….
 

ما کمی دیرتر از بقیه وارد پناهگاه بارگاه سوم می‌شویم. آقا ابراهیم شیخی، ناصر جنانی و بقیه دوستان منتظر ما هستند. بعد از ناهار همگی به طرف گوسفندسرا به راه می‌افتیم. هوای امروز تا ظهر نیمه‌آفتابی بود. ولی بعدازظهر هوا ابری شد و هوای نامساعد هنوز ادامه داشت. وقتی به گوسفندسرا می‌رسیم آقای عبدا… ناهید از تیم ما دعوت می‌کند شام را در قرارگاه پلور و در معیت خانواده زنده‌یاد یزدانی باشیم که در زمستان گذشته در همین مسیر مفقود شده و خانواده وی چند هفته‌ای است در منطقه حضور دارند و در حال جستجوی گمشده خود هستند.
 

گفتگوی مفصلی با خانواده آقای یزدانی داشتیم و اعلام کردیم در ۱۵ هفته آینده در مسیرهای مختلف به سهم خود جستجوی آنها را پیگیری خواهیم کرد
 

(به خاطر صعودهای فراوان همنوردان بر روی این یال از توضیح بیشتر این مسیر پرهیز می‌نمایم.)
 

دومین صعود: یال لومر (مسیر غربِ جنوبی) ۱۳۸۴٫۳٫۱۳

نام لومر فکر می‌کنم نامی فرنگی باشد. در جاده پلور پلی قدیمی داریم به نام آن و همین طور دره‌ای به موازات یالی به نام لومر. این یال از ارتفاع حدود ۳۵۰۰ متری به بالا دو شاخه می‌شود. لومر ۱ و لومر ۲ و دره مذکور در بین این دو یال قرار دارد. برای رسیدن به پای لومر ۲، از گوسفندسرای احسان به طرف غرب حرکت می‌کنیم. ۵۰۰ متر تراورس کرده، بعد وارد دره‌ای می شویم که تا پای یال اصلی ادامه دارد. بر روی هر دو این یال‌ها سنگ‌چین‌های بزرگی به اندازه قد انسان وجود دارد که ما نام آنها را آدمک‌های سنگی نهادیم. یال لومر ۲ در غرب دره واقع است و ابتدای آن خاک تقریباً سرخ رنگی دارد که در این فصل روی آن را کاملا برف پوشانده است.
 

خوشبختانه برف کاملا سفت است و ما مشکل حرکت نداریم. با سرعت به پیش می‌رویم. در ارتفاع ۴۵۰۰ متری دو یال ۱و۲ به همراه یال دیگری که از سمت چپ غرب بارگاه سوم به نام خومه که تا اینجا کشیده شده است، به هم می‌رسند و ما را به طرف قله هدایت می‌کند. این یال دارای صخره‌های کوچک فراوانی است که عبور از بین آنها زمان بسیاری تلف می‌کند. به خصوص که در این فصل برف بین آنها نرم است و نیاز به برف‌کوبی زیادی دارد. وقتی به ارتفاع ۵۴۰۰ متری و به یال خاک‌زردها می‌رسیم (آخرین قسمت) حدود ساعت ۲:۳۰ است که از دور صخره‌های یخ‌زده قله نمایان می‌گردد. هوای بسیار سرد و مه‌آلودی منطقه را دربرمی‌گیرد. به قله که می‌رسیم حدس می‌زنیم درجه حرارت ۱۵ الی ۲۰ درجه زیرصفر باشد. به سرعت به طرف مسیر جنوبی به راه می‌افتیم. به بارگاه سوم رفته، پس از صرف ناهار به گوسفندسرای احسان مراجعت می‌کنیم. نزدیکی‌های عصر هوا کاملا صاف شده است. (ناگفته نماند که برف‌چال‌های مسیر در این فصل به زود رسیدن ما به پایین کمک شایانی می‌کند.)
 

نکته قابل ذکر این که یال لومر در ارتفاع ۴۸۰۰ متر به بالا با چرخشی کاملا مشخص بطرف چپ، از دهنه کاملا جنوبی وارد قله می‌شود. برعکس مسیر جنوبی که قله از جهت جنوب شرقی صعود می‌گردد.
 

سومین صعود: یال قرقه (مسیر جنوب غربی) ۱۳۸۴٫۳٫۲۰

در گذشته در جنوب‌غربی قله دماوند معدن پوکه‌ای بنام قرقه بوده که جاده آن همان جاده گوسفندسرای احسان می‌باشد که در دو راهی آخر (۲ کیلومتری مسجد) بطرف چپ منحرف شده، ابتدا به گوسفندسرای قرقه سپس به معدن قرقه می‌رسد. ما صبحانه را در گوسفندسرای قرقه صرف کرده، به راه می‌افتیم. پس از گذشتن از دره‌ای نسبتاً باریک، به دشتی بزرگی می‌رسیم که ابتدای یال در سمت چپمان دیده می‌شود. وقتی سوار یال شدیم، متوجه می‌شویم قسمت اول آن پله‌پله می‌باشد که کمی خسته‌کننده می‌نماید. پس از آن روی یال اصلی که به رنگ خاک است قرار می‌گیریم که در این فصل برف زیادی دارد. بعد از شیب تندی یال باریک می‌شود که راه پاکوب نیمه‌مخفی در آن به چشم می‌خورد. هوا بسیار سرد است و باد شدیدی شروع می‌شود که ناگزیریم بادگیرها را بپوشیم. بعد از عبور از یال جناقی به محلی در ارتفاع حدود ۴۵۰۰ متری می‌رسیم. در آنجا لوله‌های زیادآب را می‌شود مشاهده کرد که به طرف پایین کشیده شده است که البته در این موقع از سال زیر برف قرار دارند. بعد از آن مسیر روی یال صخره‌ای ادامه پیدا می‌کند که در بین آن صخره‌ها آبشار یخی کوچکی نمایان است. قسمت آخر مسیر یال خاک‌زردها می‌باشد که در سمت چپ یال خاک‌زردهای لومر (جدا از آن) واقع هست. بعد از نیم ساعت دقیقاً از جنوب‌غربی وارد قله می‌شویم.
 

چهارمین صعود: یال چال‌چال (مسیر غربی اول ) ۱۳۸۴٫۳٫۲۷

گوسفندسرای چال‌چال در ابتدای جاده پناهگاه سیمرغ (ورارو) واقع است. در گذشته این مسیر را از همین گوسفندسرا صعود می‌کردند. اما مسیری را که زنده‌یاد جلال رابوکی بر روی این یال انتخاب نموده بود حدود ۷ کیلومتر جلوتر است. در ابتدای آن مسیر، یالی وجود دارد که در پای آن چمنزار بزرگی هست که در این فصل بسیار سرسبز و زیباست (محل پارک اتومبیل).‌ وقتی از این محل به راه افتادیم روی یالی قرار گرفتیم که پوشیده از گل‌های وحشی و رنگارنگی بود که سرتاسر مسیر را دربرداشت. در این یال ابتدا باید قله‌ای صخره‌ای حدود ۳۸۰۰ متر را صعود کرد و پس از آن کمی پایین آمد و روی یال اصلی ادامه مسیر داد (آن قله صخره‌ای را می‌توان از جاده به راحتی مشاهده کرد.)
 

یال‌های این مسیر به شکل پله‌پله می‌باشد که با شیب تدریجی بطرف قله کشیده شده است. البته روی این مسیر شیب‌های تند نیز وجود دارد اما تقریباً از ارتفاع ۴۵۰۰ الی ۵۰۰۰ متری شیب زیادی در سر راه نیست. در قسمت‌های آخر این مسیر متوجه شدیم که صخره‌هائی که در مسیر قرقه وجود داشت، تا اینجا کشیده شده است (البته قسمت غربی آن). در بین این صخره‌ها شکافی وجود دارد که می‌توان با کمی سنگ‌نوردی به راحتی از آن عبور کرد (البته در این فصل انباشته از برف است). وقتی در ارتفاع ۵۴۰۰ متری به اول یال خاک‌زردها می‌رسیم متوجه می‌شویم دقیقاً روی یال خاک‌زردهای قرقه هستیم. بعد از صعود قله از همان مسیر بطرف پایین برمی‌گردیم و با استفاده از برف‌چال‌های بسیار زیادی که در سر راه است، بعد از ۴ ساعت به راحتی خود را به کنار اتومبیل می‌رسانیم. (نکته قابل ذکر اینکه این یال جهت صعود زمستانی بسیار مناسب است.)
 

گزارش ۱۲ یال بعدی در همین سایت طی هفته‌های آینده منتشر خواهد شد.

     ذ. حمیدی
    22 اردیبهشت ماه ۱۳۹۳