نکات ضروری در انتخاب عینکهای کوهنوردی
نکات ضروری در انتخاب عینکهای کوهنوردی
استفاده از عینک آفتابی جهت محافظت از چشم در مقابل اشعههای مضر از اهمیت زیادی برخوردار است.
علاوه بر حفظ مد و زیبایی ظاهری کار اصلی یک عینک آفتابی آن است که چشم را در برابر نور مریی، اشعه فرابنفش (UV) و فروسرخ (IR) محافظت کند و شدت تابش را تا حدی کاهش دهد که عملکرد بینایی فرد مختل نشود.
عینک آفتابی استاندارد، صدمات ناشی از نور آفتاب و شروع اختلالات چشمی ناشی از سن را کاهش میدهد.
از کاربردهای مهم لنز عینک، ممانعت از رسیدن پرتوهای زیانآور به چشم است.
درخصوص تاثیرات نامطلوب بعضی از عینکهای آفتابی بر چشم به دلیل اینکه مردمک چشم به هنگام استفاده از عینک بازتر میشود بنابراین در صورت جذب ناکامل ماورابنفش توسط عینک آفتابی مقداری از اشعه از عینک عبور میکند و به چشم آسیب میرساند که در این شرایط آسیبی که اشعه ماورابنفش به چشم میزند بیشتر از زمانی است که ما عینک آفتابی نداریم.
زیرا در مواقعی که ما عینک آفتابی بر روی چشم نداریم مردمک چشم جمعتر است و در نتیجه اشعه کمتری جذب چشم میشود.
حتی اگر عینک آفتابی تیره باشد اما غیراستاندارد، اشعه ماورابنفش از آن عبور کرده میتواند برای عدسی و شبکیه چشم زیانبار باشد.
امروزه با توجه به شکاف لایه اوزون زمین در اثر گازهای گلخانهای، سلامتی انسانها به خطر افتاده است. یکی از شایعترین خطرها آسیب وارد شده به چشم در مقابل نور خورشید میباشد. همچنین نورهای مضر دیگر احتمال آسیب چشم را افزایش میدهند.
بدین منظور استفاده از عینک آفتابی برای کلیه اقشار جامعه که در معرض تابش نور خورشید قرار میگیرند لازم و ضروری است.
ضررهای پرتو فرابنفش :
آخرین آزمایشات پزشکی نشان داده است که پرتو بنفش موجب ضعیف شدن شبکیه چشم و در بعضی موارد حتی کوری میشود.
اگر سلولهای بینایی بصورت طولانی و بلندمدت در معرض این نور قرار گیرد، مولکولهای رنگدانه موجود در سلول تحریک شده و به سلولها آسیب میرساند که این موضوع باعث نابینایی میشود.
نکته قابل توجهی که همه ما درباره آن باید بدانیم این است که :
«ضعیف شدن شبکیه چشم یک آسیب ماندگار بوده و غیرقابل ترمیم است.»
این موضوع فقط به سالمندان مربوط نیست بلکه با گذشت زمان و عوض شدن زندگی ما و روبرو شدن هرچه بیشتر با پرتو بنفش که از طریق تلویزیون، کامپیوتر، موبایل، نور خورشید، قرار گرفتن بدون پوشش محافظ در ارتفاع و … قابل دریافت است، سن بیماریهای چشمی را به شدت پایین آورده است.
علایم عینک آفتابی غیراستاندارد :
سردرد، سوزش چشم، خستگی، ریزش اشک ، قرمزی چشم، تاری دید، درد چشم، آب مروارید زودرس…
تابشهای نور خورشید دارای پرتو فرابنفش میباشد که وارد چشم شده و در طول زمان به ناهنجاریهایی مانند آب مروارید میانجامد.
پوشش UV400 باعث جذب و فیلتر این پرتو نور خورشید شده و چشم را محافظت میکند.
پس هرگز از عینک آفتابی غیراستاندارد نباید استفاده کرد.
نکات موثر در سلامت چشمها :
شما که مایلید چشمهای سالمی داشته باشید لطفا نکات زیر را رعایت کنید:
۱- به اجسام سفید و خیلی شفاف بدون پوشش نگاه نکنید
۲- از نگاه کردن به خطوط ریز و نقشههای خیلی دقیق که موجب صرف نور زیاد است خودداری کنید
۳- زیاد گریه نکنید
۴- در مقابل آتش شدید قرار نگیرید و به خورشید نگاه نکنید
۵- مراقب باشید باد شدید به چشم برخورد ننماید مانند زمان موتورسواری
۶- از ورود گردوخاک و دود به چشم جلوگیری کنید
۷- از هوای بسیار گرم و بسیار سرد، دیدن اشیای روشن و درخشان که بازتاب آنها موجب آزار چشم میگردد مثل آینه در مقابل آفتاب خودداری کنید
۸- مراقب تغذیه خود باشید
۹- از بیداری طولانی مدت در شب خودداری کنید
نکته :به یاد داشته باشیم اشعه ماوراء بنفش حتی از میان ابرها نیز رد شده و به چشم های بدون پوشش عینک استاندارد آسیب می رساند.
اصول راهنمایی برای انتخاب عینک آفتابی مناسب :
رنگ عدسی عینک در مقابل تشعشعات قابل رویت نور خورشید باید به حدی باشد که شدت تشعشع صدمهای به چشم نزند. در این میان میزان حساسیت افراد به نور و نیز شدت نور میتواند در رنگ لنز عینک تعیینکننده باشد.
استفاده نکردن از عینک، علاوه بر صدمه به چشم به پوست دور چشم نیز آسیب میزند. در آفتاب شدید فرد ناخودآگاه چشمش را جمع کرده و همین مساله باعث چروک دور چشم میشود.
آنچه که باعث تفاوت قیمت عینک آفتابی استاندارد در میان برندهای شناخته شده عینک یا عینکهایی با قیمت ارزان است، اصول ساخت اولیه لنز عینک بوده که در آنها رعایت شده است که شامل انحنای طبیعی و نداشتن موج در لنز است. وقتی انحنای عینک زیاد میشود تاثیراتی که از جنبه فیزیکی در شکست نور ایجاد میکند آسیبرساننده است و این مسالهای است که در عینکهای ارزان رعایت نمیگردد.
تابش نور خورشید بر چشم در صورت نداشتن هیچگونه محافظی میتواند عوارضی مانند سردرد و خستگی را در پی داشته باشد.
چشم باید در مقابل تشعشعات غیرقابل رویت نور نیز محافظت شود اما این تشعشعات توسط شخص قابل تشخیص نیست و ممکن است فرد از عینکی استفاده کند که به تدریج تاثیرات سویی بر چشمش ایجاد کند، بنابراین لایه حفاظتی چشم در برابر اشعه فرابنفش حایز اهمیت بسیار بالایی است.
بنابراین در خرید عینک مناسب همیشه از مشاوره افراد متخصص استفاده بفرمایید.
استفاده از عینک آفتابی برای محافظت از چشم در ارتفاع، یک ضرورت است که وجود آن به حفظ سلامت چشم کمک شایانی میکند. استفاده از عینک آفتابی استاندارد برای محافظت از چشم در برابر نور آفتاب و اشعه فرابنفش اهمیت زیادی دارد چرا که علی رغم بهتر شدن دید از صدمه به عدسی و شبکیه چشم جلوگیری میکند. باید توجه داشته باشید که استفاده از عینکهای تقلبی نه تنها چنین سودی را در بر ندارد بلکه خود میتواند باعث وارد آمدن آسیب به چشم شود.
فرم های آفتابی فشن و شهری معمولاً به دلیل کناره های باز فرم برای طبیعت گردی مناسب نیستند . فرم مناسب کوه باید کاملاً پوشیده باشد تا از ورود گرد و غبار و بوران جلوگیری کرده و انعکاس نور و باد به چشم و پوست اطراف چشم آسیب نرساند.
جنس فرم عینک تخصصی ارتفاع باید از جنس غیر فلز باشد.
برخلاف فرم های اسپرت ، فرم های شهری مانند طرح ریبن تنوع زیادی دارند. تحقیقات جدید پزشکی نشان می دهد عینک آفتابی بیشتر از کرم ضد آفتاب در جلوگیری از ایجاد خطوط زیر چشم و پیری پوست حاشیه چشم مؤثر است.
در ادامه چند نکته در رابطه با استفاده عینک در ارتفاع ارایه میگردد :
در ایران اکثریت مردم این تصور را دارند که باید فرم عینک را اول انتخاب کنند و اکثرا بر اساس زیبایی. در صورتیکه آنچه باعث محافظت چشم شما در مقابل اشعههای مضر میشود ویژگی لنز است و فرم در درجه دوم اهمیت قرار دارد .
شاخص UV در هوای ابری ۸۵ درصد بیشتر از هوای آفتابی است .
طرز فکر عمومیت مردم که تنها عینک را در روزهای آفتابی استفاده میکنند، کاملا اشتباه است .
هر هزار متر در ارتفاع ، شاخص UV ده درصد افزایش مییابد. لطفا در ارتفاع از عینک استاندارد استفاده کنید و اگر عینک ندارید حتی آن روز با ماشین به ارتفاع نروید. بیشتر به سلامت خود کمک کردهاید .
به هیچ وجه از لنزهای دو رنگه استفاده نکنید . شبکیه چشم از بالا شب و از پایین روز را میبیند و دچار دوگانگی شبکیه چشم میشوید. این مورد توسط متخصصان بیماریهای چشم اعلام شده، اما متاسفانه اطلاعرسانی نشده است.
حتی اگر لنز دو رنگهای را پنج میلیون تومن خریداری کردهاید، هم اکنون کنار بگذارید. سلامت شما بیشتر ارزش دارد.
سوالاتی که همه کوهنوردان و طبیعتگردان قبل از تهیه عینک تخصصی ارتفاع باید از خود بپرسند :
۱- علاوه بر کوهنوردی، چه ورزش دیگری را انجام میدهند؟
۲- سابقه کوهنوردیشان چقدر است؟
۳- تنها قصد انجام صعودهای تابستانه را دارند ؟
۴- اگر صعود زمستانه انجام میدهند، تا چه حدود ارتفاعی فعالیت دارند؟
۵- از عینک طبی استفاده میکنند؟
۶- برای مدیریت بودجه خود چه سقفی را در نظر گرفتهاند؟
بدلیل گستردگی برندهای تخصصی ارتفاع در ایران همچون بوله، سبه و جولبو در اینجا (جدا از بحث هرگونه تبلیغات) لنزهای مختلف یکی از این برندهای جهانی* توضیح داده میشود تا کوهنوردان عزیز ایرانی با آگاهی بیشتری در بین برندهای تخصصی ارتفاع به انتخاب بپردازند.
مشخصات یکی از برندهای اول (کوه، اسکی و دوچرخهسواری) در دنیا که در بالاترین سطح کیفیت و تکنولوژی تولید میشود:
لنزها از جنس پلیکربنات هستند.
نشکن و ضدضربه (محافظت از چشم در برابر ضربات احتمالی ورزشی و طبیعی)
جنس فرم فایبرگلاس بوده و در برابر فشار، تا پنجاه کیلو مقاوم است (بجز مدلهای Tensing که کاملا نشکن و با انعطافپذیری بالا هستند)
نکته : لزوم استفاده از عینک در طبیعت برای کودکان به دلیل در حال رشد بودن و شکل گیری چشمشان ، بسیار مهمتر از بزرگسالان است.
موارد کاربرد عینکها:
شهری، کوهنوردی، اسکی، دوچرخهسواری، رانندگی در شب و ورزشهای آبی و هوایی میباشد .
انواع لنزها:
Spectron 1
Spectron 2
Spectron 3
Spectron 4
Alti Arc
Polarized
Octopus
Falcon
Zebra
Cameleon
لنز Spectron 1 :
دو لایه فیلتر UV 400
لایه کاهنده نور خورشید به میزان استاندارد ۸%
برای استفاده در شب و جاهای بسیار کم نور مانند غار مناسب است .
کاملا شفاف است .
لنز Spectron 2 :
دو لایه فیلتر UV 400
لایه کاهنده نور خورشید به میزان استاندارد ۸%
لایه فیلتر Hi Contrast
ضد مه
تخصص استفاده در مه، کوهنوردی و دوچرخهسواری
لنز Spectron 3 :
دو لایه فیلتر UV 400 ( یجاد سپر محافظ مقابل مردمک چشم در برابر اشعههای مضر خورشید)
لایه کاهنده نور خورشید به میزان استاندارد ۸%
مناسب برای استفاده شهری، طبیعت سبک و دوچرخهسواری
لنز Spectron 4 :
دو لایه فیلتر UV 400
لایه کاهنده نور خورشید به میزان ۱۶%
لایه Reflex آینهای جیوهای (مخصوص مناطقی با تابش شدید و برف زیاد)
مناسب برای استفاده در کویر، شهر و کوهنوردی
لنز Polarized :
دو لایه فیلتر UV 400
لایه کاهنده نور خورشید به میزان ۲۰%
لایه فیلتر Polarized برای حذف بازتابش نور خورشید از سطح اجسام صیقلی و آب
مناسب برای رانندگی، شهر و کوهنوردی
لنز Zebra :(شروع لنزهای فوقتخصصی)
دو لایه فیلتر UV 400
لایه کاهنده نور خورشید بین ۲۰ تا ۹۵% (بدلیل فوتوکرومیک بودن)
لایه فیلتر Photo Chromic
تیره شدن لنز در معرض نور خورشید ـ مقدار دودی متغیر
لایه فیلتر Nano Anti Fog
ضد بخار
مناسب برای دوچرخهسواری، صعودهای زمستانه کوهنوردی و هوای ابری شهر
چون پایه این لنز از همه لنزها روشنتر است، دید وسیعتری نسبت به محیط به فرد میدهد و از خطر احتمالی در دوچرخهسواری و صعود و فرود کوههای ارتفاع بالا حفظ میکند .
لنز Falcon : (حرفهایترین لنز شهری)
دو لایه فیلتر UV 400
لایه کاهنده نور خورشید بین ۲۰ تا ۹۵%
لایه فیلتر Polarized
لایه فیلتر Photo Chromic
لایه فیلتر Anti Glare
ضد درخشندگی، حذف نور بالای ماشین مقابل هنگام رانندگی در شب
مناسب برای شهر، رانندگی، طبیعت، کوهنوردی و دوچرخهسواری
لنز Cameleon :
دو لایه فیلتر UV 400
لایه کاهنده نور خورشید بین ۲۰ تا ۹۵%
لایه فیلتر Polarized
لایه فیلتر Photo Chromic
لایه فیلتر Nano Anti Fog
ضد بخار
مناسب برای کوهنوردی ارتفاع بالا، دوچرخهسواری و شهر
لنز Octopus :
دو لایه فیلتر UV 400
لایه کاهنده نور خورشید بین ۲۰ تا ۹۵%
لایه فیلتر Polarized
لایه فیلتر Photo Chromic
لایه فیلتر Water Repellent
سرخوردن آب روی لنز
لایه فیلتر Hydrophobic
عدم خیس شدن لنز
مناسب برای کوهنوردی، دوچرخهسواری و شهر
تخصصی ورزشهای آبی و هوایی (درهنوردی، قایقرانی، پاراگلایدر) و مناطق رطوبتی مانند شمال و جنوب کشور
توضیح مختصری در مورد فرم های گاگلز(عینک های طوفان):
با توجه به تجربه شخصی، اکثر کوهنوردان نیاز به لنزی با لایه فیلتر بیشتر از از اسپکترون ۴ ندارند که ویژهی برف و یخ بوده و مشکلات بوجود آمدن سایه روی یخ در لنز کمیلیون را نیز ایجاد نمی کند.
این لنز می تواند در تابستان و هوای مساعد تا ارتفاع ۸ هزار ، آلپ ، ارتفاعات آفریقا ، بیس کمپ های منطقه هیمالیا و گلگشت های ایران را به راحتی جواب داده و در زمستان تا ارتفاع حدود ۴ هزار متر از چشم محافظت می کند.
بعد از این ارتفاع در زمستان ، لنز مشکلی نداشته بلکه این فرم اسپرت هست که دیگر جوابگوی طوفان نیست و فرد برای حفظ سلامت چشم خود باید گاگلز (عینک طوفان) استفاده کند که فیلتر آنتی فوگ و ضد بخار دارد و اندازه فرم آن بزرگ بوده و دید وسیع تری به کوهنورد می دهد.(این انتخاب درست لنزها و فرم ها در بحث ارتفاع به حساب می آید).
نکته :
*ضد بخار بودن لنز به معنای ابداً بخار نکردن آن نیست بلکه به این معناست که بخار بیش از ۵ ثانیه روی لنز باقی نماند.(کوهنوردان آگاه باشند از بخار لنز هنگام ورود به پناه گاهها یا چادر به دلیل سرد و گرم شدن ناگهانی هوا نمی توان جلوگیری کرد).
*عینک های اسپرت و شهری که دارای دسته های پهن تری در فرم می باشند ، دارای قابلیت بهتری در هنگام استفاده در باد شدید و طوفان هستند.
ضمن آنکه امیدواریم با ارائه این اطلاعات به آگاهتر شدن همنوردانمان در ایران کمکی کرده باشیم، در پایان از شرایط نگهداری عینکهای ورزشی نیز چند نکته را بیان میکنیم:
۱- اگر بعد از خرید عینک، کمی خشکی فرم را احساس نمودید، هیچ مشکلی نیست. عینک آکبند یک الی دو هفته طول میکشد تا با صورت فرد هماهنگ شود.
۲- در ایران، اکثراً فرم ورزشی را به صورت اشتباه پشت گوش نصب میکنند که این امر باعث ایجاد درد بعد از حدود سه ساعت میشود. استفاده درست از عینک اسپرت به صورت نصب دسته فرم روی دستمال سر است که خستگی را به حدود ۱۱ الی ۱۲ ساعت منتقل میکند.
۳- همیشه بدون لمس دست با لنز از دستمال مخصوص لنز برای تمیز کردن آن استفاده نمایید. معمولاً بعد از یکسال استفاده در طبیعت در اثر گرد و غبار، آلودگی و تعریق بدن احساس چرب بودن لنز خواهید داشت. تنها با آب سرد و دستمال مخصوص لنز را بشویید. اگر کثیف بودن بیش از حد بود، تنها با شامپو بچه. به هیچ وجه از الکل سفید، ریکا، مایع دستشویی و غیره استفاده نکنید.
۴- جنس لنزهای برخی از برندهای مشهور پلیکربنات است و به هیچ وجه نمیشکنند. اما فرمها تا ۵۰ کیلو فشار را تحمل میکنند. جز تبلیغات برندهای معتبر ورزشی در جهان این جمله است: «عینک یا روی چشم باشد یا در باکس خودش در قسمت بالای کوله قرار گیرد» مواردی مثل روی سر و روی یقه استفاده نشود.
۵- نگران تمیز کردن عینک خود به دفعات نباشید. زیرا لنز عینک برندهای تخصصی و معتبر به صورت لایه به لایه فیلتر بوده و خاصیت های مختلف آنها پس از مدتی با تمیز کردن و تماس دست از بین نمی رود.
عینک شما دقیقاً مثل ساعت رولکس در بین برندهای ساعت است، پس نیاز به مراقبت خاص دارد.
و در انتها یادآور میشویم کلمات «بهتر و بالاتر» در برندهای تخصصی مفهومی نداشته و هر لنز در جایگاه خود، کاربرد مناسبی دارد.
با احترام
فاطمه (بهاره) نظریفرد
۲۵ دی ماه ۱۳۹۶
* توضیحات سایت اسپیلت:
به دلایل قوانین حقوقی و تجاری، نام برند خاصی که در بالا ذکر شده بود توسط سایت اسپیلت حذف گردید.
خوانندگان گرامی مطلع باشند از آنجایی که مشخصات لنزهای برندهای مشهور با یکدیگر متفاوت هستند، پس از انتخاب هر برند، میتوانند با مراجعه به سایت آن از مشخصات لنز انتخابی آگاه شوند.