افسانه‌ها تشکیل ژاپن را به الهه خورشید نسبت می‌دهند.
ژاپن اولین سرزمینی است که خورشید از آنجا طلوع می‌کند و ژاپنی‌ها به کشور خود «نیهون» می‌گویند که ترکیبی از Ni (به معنی روز یا خورشید) و Hon (به معنای ریشه) است و بدینسان کشور خود را کشور آفتاب تابان می‌نامند.
کوه فوجی در حدود ۱۰۰ کیلومتری جنوب‌غربی توکیو واقع است و در یک روز صاف و آفتابی از توکیو دیده می‌شود.
براساس خط کانجی که هزاران سال پیش از چین وارد ژاپن شد و براساس سمبل‌های نوشتاری کانجی، فوجی معانی مختلفی دارد، جایی ثروت و فراوانی و جایی کوهی با شیب‌های متقارن معنی می‌دهد.

سه کوه مقدس در ژاپن وجود دارد:
۱- فوجی‌یاما (از همه مرتفع‌تر)
۲- هاکوسان
۳- تاته‌یاما

کوه فوجی در ۲۲ ژوئن سال ۲۰۱۳ به لیست میراث جهانی افزوده شد.
آخرین بار کوه فوجی در سال‌های ۱۷۰۸-۱۷۰۷ فعال شد. این کوه اولین بار توسط راهبی ناشناس در ۶۶۳ میلادی صعود شد. قله فوجی مکان مقدسی محسوب می‌شود و صعود برای زنان تا دوران امپراطوری میجی (Meiji) ممنوع بود! و اولین شخص خارجی صعودکننده به قله فوجی Sir Rutherford Alcock (سر روترفورد آل‌کوک) در سال ۱۸۸۶ بود.

ضرب‌المثل مشهور ژاپنی می‌گوید: «یک فرد عاقل کوه فوجی را فقط یکبار در طول زندگی خود صعود می‌کند، ولی اگر دوبار آن را صعود کند ابله است!!!؟»

ارتفاع کوه فوجی ۳۷۷۶ متر می‌باشد که شهرهای اطراف آن گوتنبا، فوجی‌یوشیدا و فوجی‌نومیا هستند و این کوه توسط ۵ دریاچه احاطه شده است.

در سال ۲۰۰۹، حدود ۳۰۰،۰۰۰ نفر قله فوجی را صعود کردند. بهترین فصل صعود به کوه فوجی از ابتدای ماه جولای تا انتهای آگوست است. (۲ ماه)
چهار مسیر صعود به قله وجود دارد که مسیر «یوشیدا» پرطرفدارترین راه صعود به قله است که از ارتفاع ۲۴۰۰ متری (ایستگاه پنجم) آغاز شده و در سال ۲۰۱۰ در این مسیر در ماه جولای (فقط در یک ماه)، یکصد هزار نفر صعود به قله داشتند و در روز شنبه ۲۱ آگوست ۲۰۱۰، جمعیت شوک‌آور ۱۰،۰۰۰ نفر از این مسیر به قله صعود کردند. (براساس روزنامه دیلی یومیوری)

مسیر گوتنبا (Gotenba): تقریباً مسیری پرشیب است و از ارتفاع ۱۴۴۰ متر شروع می‌شود که طولانی‌ترین مسیر صعود به قله است. ولی در مسیر بازگشت از مسیر شن‌اسکی، کوهنوردان هنگامی که از این مسیر بازمی‌گردند تقریباً به حال دویدن هستند و از ارتفاع ۳۰۳۰ متری (ایستگاه هفتم) تا ارتفاع ۱۹۲۰ متری (ایستگاه ۵٫۵) را در عرض ۷۰ دقیقه به پایین می‌پیمایند.

کوه فوجی به ۱۰ ایستگاه تقسیم شده است که اولین آن در پای کوه و ایستگاه دهم در قله می باشد ولی تا ایستگاه پنجم آسفالت شده است و رفت و آمد با اتوبوس صورت می‌گیرد . صعود به قله حدود ۵ تا ۸ ساعت بستگی به سرعت کوهنورد طول خواهد کشید و مسیر بازگشت نیز حدود ۳ تا ۵ ساعت طول خواهد کشید.

باید توجه داشت که طلوع خورشید بین ساعت ۴/۳۰ تا ۵ صبح می باشد (بستگی به ماه صعود دارد)بنابر این اگر برای دیدن طلوع خورشید فوجی می روید باید در شب ، هنگامی حرکت کنید که زمان رسیدن به قله با سرمای وحشتناک مواجه نشوید.

در فصل غیر صعود یعنی بین ماه‌های اکتبر تا اواسط ژوئن ، صعود به قله فوجی خطرناک است به علت جت استریم (بادهای شدید)، تغییرات شدید آب و هوایی ، بارش برف شدید ، یخ‌زدگی ، ریسک بهمن‌های متعدد به علت عدم پوشش گیاهی و شیب‌های تندی که نواحی مختلف دارند.

در سال ۲۰۱۱ بعد از زلزله و سونامی در ژاپن ، با اندازه‌گیری فشار حفره ماگما در کوه فوجی‌ میزان آن ۱/۶ مگا پاسکال بود که بیش از زمان فعال شدن آتشفشان در سال  ۱۷۰۷ می‌باشد.در نهایت زمین شناسان می‌گویند که فوجی یک آتشفشان خفته است ولی آتشفشان مرده‌ای نیست و ممکن است هر لحظه فعال شود.

هنگام صعود به قله از مسیر یوشیدا (Youshida)، کلبه ها و رستوران‌هائی در ایستگاهها وجود دارند که در فصل صعود به قله فوجی حدوداً ۴۰ عدد است و همگی فعال هستند و حدود ۷۰۰۰ نفر را نیز می‌توانند در شب اسکان دهند ولی همگی از قبل رزرو شده‌اند ولی در هر ایستگاه دستگاه خرید نوشابه‌های گرم و مواد غذائی وجود دارد و در عین حال منقل‌هائی برای مُهر کردن چوب‌دستی‌هائی که مُهر هر ایستگاه بر روی آن حک می‌شود تا به عنوان یادگار صعود به قله فوجی ، برای کوهنوردان خاطره ساز باشد.

از رفتن به قله فوجی در تعطیلات اوبون (obon holiday) باید خودداری کرد چون مدارس تعطیل هستند و ازدحام جمعیت بقدری زیاد است که گاه باید در شب با صف به قله صعود کرد(۱۳ الی ۱۷آگوست). در تعطیلات obon ژاپنی‌ها کارناوال‌های زیادی به راه می اندازند و به اجداد خود احترام می‌گذارند و در این تعطیلات فرصت خوبی هم برای صعود به فوجی پیدا می کنند.

در مسیر صعود به قله برف در بعضی نواحی کوه را پوشانیده است . بنابراین استفاده از وسایل مناسب صعود ؛ کوله پشتی ، کفش مناسب ، بادگیر و لباس گرم برای صعود ضروری است.

میانگین درجه حرارت در قله ۸-۵ درجه می باشد که گاهی اوقات به زیر صفر می رسد و اگر باد شدید باشد وضع خطرناک می‌شود و کوهنوردان از سرمای شدید دچار هایپوترمی (Hypothermia) می شوند(حتی در تابستان) .

در ضمن باید توجه داشت برای خرید نوشیدنی گرم در مسیر (قهوه و چای)، استفاده از دستشویی و خرید غذا (خصوصا رامن ، کاری رایس) وجه نقد و سکه به همراه داشته باشید . البته قیمت ها هر چه به قله نزدیک‌تر می شوید بالاتر می رود به طوری که یک قوطی قهوه از ۱۰۰ ین به ۵۰۰ ین در قله می رسد.

«قله فوجی»
هنگامی که به قله می رسید ورودی به فضای قله با دروازه معبد (Torii gate) آغاز می شود و زمانی که از زیر آن رد می شوید گوئی وارد معبدی می شوید . این دروازه شبیه دروازه های معابد ژاپنی است . بنابراین ژاپنی ها به قله فوجی با قداست می نگرند که هنگام ورود و خروج از قله از زیر این دروازه(Totii gate) عبور می کنند.

نگارنده به همراه همنوردم به علت عدم آگاهی با تعطیلات اوبون(obon ) و عدم تصور ازدحام جمعیت در صعود به قله در نیمه شب و نیافتن مکانی برای اسکان چند ساعته در کلبه ها ، بالاجبار به همراه جمعیت روان صعود کننده به قله ، حدود ساعت ۳/۳۰ صبح به قله رسیدیم و با وجودی که وسایل کافی به همراه داشتیم ، سردترین روز زندگی خود را تجربه کردم . گوئی سرما تا مغز استخوانم نفوذ کرده و هیچ حسی نداشتم و در ۱۶ آگوست سرمایی تا این حد آزار دهنده را هیچ‌گاه تصور نمی کردم . البته چادر زدن در قله اکیداً ممنوع است. مغازه ، رستوران‌ها و دستگاههای فروش نوشابه های گرم دائر بودند ولی همگی پذیرای کوهنوردان در فضای آزاد بودند . با گذشت زمان ، ژاپنی ها و ملیت های مختلف هم برای دیدن طلوع خورشید در حال رسیدن به قله بودند.

صعود در شب برای رسیدن به قله فوجی جهت دیدن طلوع خورشید امری بدیهی است ولی مهم‌ترین بخش برنامه ریزی صحیح ، رسیدن به قله لحظاتی قبل از طلوع خورشید باید باشد . وقتی که به قله می رسید، دقیقاً از جائی که قرار است خورشید طلوع کند ، اقیانوسی از ابر زیر پای شما دیده می‌شود.
جمعیت عظیمی که بالای ابرها در افق در انتظار دیدن زیباترین طلوع خورشید در جهان به نظاره نشسته اند .

در جائی که جهان گوئی برای همیشه منجمد شده است و سرمای آزار دهنده همه را در سکوت فرو برده است و زمان به سختی می گذرد . ناگهان از میان ابرهای تا افق پراکنده ، جسمی آتشین به آرامی شروع به ظهور می کند و فریاد جمعیت عظیمی از انسانهائی با ملیت های مختلف با سه بار ؛ بانزای ، بانزای ، بانزای (هورای ژاپنی) برمی خیزد (معنای لغوی کلمه بانزای ،ده هزار سال می‌باشد) .
و بدین ترتیب خورشید طلوع می کند و بار دیگر جریان زندگی در وجودمان به حرکت در می آید و حس های خود را باز می یابیم . آنگاه می توان به درستی اطرافتان را ببینید و انسانهائی از ملیت های مختلف که گرد آمده اند تا زیباترین طلوع جهان را تجربه کنند.

به خورشید از این منظومه عاشقانه می نگرید که چگونه حیاط را برای ما به ارمغان آورده است و به ما گرمی می دهد و زندگی را روی این کره خاکی برای ما امکان‌پذیر کرده است.

خارجیان ، یک / سوم افراد صعود کننده به قله فوجی را تشکیل می دهند . درست در وسط قله فوجی شکاف عمیقی وجود دارد که دهانه آتشفشان می باشد که دیواره های آن با رنگ‌های طبیعی ، زیبائی خاصی به آن می دهد .
همه افرادی که به قله صعود می کنند برای احترام به ورود به این معبد وظیفه خود می دانند تا مراسم Obachimeguri (دور زدن دور دهانه آتشفشان) در قله که حدود ۱/۵ ساعت طول می کشد را انجام دهند و هنگامی که دهانه آتشفشان را پیمودند و به گونه ای مراسم به پایان رسید ، از زیر دروازه معبد (Torii gate) خارج می شوند و به این دلیل ژاپنی ها گوئی عملی عبادی را با صعود به قله فوجی انجام می دهند و با احترام به کوه فوجی می نگرند و همچنین با احترام خاصی این کوه را «فوجی سان» خطاب می کنند.

فرود از قله در گرمای روز متفاوت با صعود با لذت و سرعت از صعودی خاطره ساز تا یوشیدا انجام می شود.

نویسنده : محمد اسماعیلی

منابع ؛
۱٫ http://mount fuji travel guide-wikitravel.htm
2. http://mount fuji-wikipedia
3. http://climbing mount fuji