مقدمه:

این بار سفرمان به سوی خطه کردستان و صعود قله چهل‌چشمه «بلندترین قله این استان» رقم خورد.  

کردستان سرزمینی است نیمه‌کوهستانی و سرسبز که در این فصل زیبایی‌های آن دوچندان می‌شود.  

کردهای ساکن این سرزمین یکی از قوم‌های اصیل ایران را تشکیل داده‌اند و مردمی هستند سخت‌کوش و مهمان‌نواز با پیشینه‌ای غنی و فرهنگی اصیل که به طور پراکنده در سه کشور ایران، عراق و ترکیه سکنا گزیده‌اند و قرن‌هاست با اتحاد و همدلی خود توانسته‌اند از فرهنگ و آداب و رسوم و زبان و سرزمین خود دفاع کرده، آثار آن را به نسل‌های آینده خود منتقل نمایند.  

شمال رشته‌کوه زاگرس به کردستان می‌رسد و از سمت غرب این خطه به طرف آذربایجان غربی ادامه می‌یابد.  

کوه چهل‌چشمه که بلندترین این ارتفاعات است، در جنوب‌غربی شهرستان دیواندره و در فاصله (هوایی) ۵۰ کیلومتری آن قرار دارد.  

بهترین مسیر صعود این قله از روستای «بِست» می‌باشد. در ۲۰ کیلومتری جاده دیواندره به سقز، تابلویی با عنوان شریف‌آباد قرار گرفته است که بعد از عبور از چندین پارچه روستا و طی ۵۰ کیلومتر به روستای بست می‌رسد.  

بست روستایی است پرجنب‌وجوش و بانشاط که در جاده‌ای بن‌بست واقع است. شغل اصلی اهالی آنجا دامداری می‌باشد.  

برعکس بسیاری از روستاهای کشور، بیشتر مردم آنجا را جوانان و کودکان تشکیل داده‌اند که با مهمان‌های دائمی روستای خود یعنی کوهنوردان بسیار خوش‌رو و شادان برخورد می‌کنند.  

روز اول:
حدود ساعت ۲۰:۰۰ بعد از تقریباً ۶۰۰ کیلومتر رانندگی با سواری شخصی و عبور از شهرهای قزوین ـ زنجان ـ بیجار و دیواندره، به این روستا رسیدیم. در قسمت انتهایی این روستا قرارگاه کوهنوردی بسیار مناسبی از طرف وزارت ورزش و جوانان دیواندره ساخته شده است که محل مناسبی جهت اسکان تیم‌های کوهنوردی می‌باشد.  

تیم ۵ نفره ما شب اول برنامه را در همانجا به صبح رساند. (ارتفاع ۱۸۵۰ متر)  

روز دوم:
ساعت ۵:۰۰ صبح صعود را شروع کردیم. بعد از طی حدود ۲۰۰ متر از قرارگاه (البته در تاریکی) در داخل دره به پاکوبی رسیدیم که بر روی یالی کشیده بود. این یال در بین دو دره اصلی این کوه قرار گرفته است. پاکوب مورد نظر بسیار منظم و با شیبی مناسب ولی طولانی بر روی این یال تا زیر قلل چهل‌چشمه ادامه می‌یابد.  

در آنجا تابلوی نارنجی رنگ «چشمه چاوره‌ش» قرار دارد که نشان از صحیح بودن مسیر صعود است. این چشمه یکی از چهل چشمه‌ای است که در این مکان سرسبز و پرآب قرار گرفته است. با رسیدن به این نقطه احساس کردیم شاید دری را به سوی بهشت یافته‌ایم؟!!!  

حدود ۳ ساعت طول کشید تا به این نقطه سرسبز و پرآب برسیم. دیدن گل‌ها و گیاهان وحشی این منطقه که پوششی بی‌نظیر داشت و رایحه معطر آنجا، همه ما را به وجد آورد بود.  

همچنین هوای خنک و آفتابی آن روز کمک و همراه بسیار خوبی برای تیم ما بود تا بتوانیم حداکثر استفاده و بهره را از این صعود به دست آوردیم. در آنجا پس از کمی استراحت و نوشیدن از آن آب گوارا به راهمان ادامه دادیم.  

بعد از یک ساعت به گردنه‌ای بر روی خط‌الرأس رسیدیم. چهل‌چشمه کوهستانی خط‌الرأسی که قلل بسیار را در خود جای داده است.
۳ قله اصلی این خط‌الرأس که در نزدیکی هم و در جنوب‌غربی بست قرار گرفته‌اند، هدف صعود تیم ما بود.  

بدین منظور اولین قله در ضلع غربی این خط‌الرأس را در ساعت ۹:۳۰ صبح به ارتفاع ۳۱۸۰ متر به نام شاه‌نشین صعود کردیم. بعد از صعود آن به گردنه بازگشته و برای صعود قله بعدی حرکت کردیم.  

باد شدیدی در حال وزیدن بود. از دور سه تیم ۵، ۱۵ و ۴۵ نفره دیگر را که در شب قبل در قرارگاه اسکان داشتند را مشاهده کردیم که در حال صعود قله اول بودند.  

در ساعت ۱۱:۳۰ به آخرین و بلندترین قله منطقه با عنوان زلیخا به ارتفاع ۳۱۹۰ متر صعود کردیم. پس از عکاسی و استراحت از ضلع شرقی این قله به طرف دره اصلی بازگشتیم.  

مسیر فرود بسیار زیبا و دیدنی بود. بعد از دور زدن چند یال سرسبز که پوشیده از گل‌های رنگارنگ و گیاهان کوهستانی بود، به زیر دیواره‌هایی رسیدیم که گویا محل سنگنوردی کوهنوردان کردستانی است. در آنجا پس از صرف ناهار به طرف جاده‌ای خاکی و متروکه (داخل دره) سرازیر شدیم. این جاده از اواسط دره اصلی تا روستای بست کشیده شده و در جوار رودخانه اصلی ادامه دارد(جاده‌ای غیر ضروری و نامناسب در طبیعت بکر آن منطقه).  

در ساعت ۱۶:۰۰ بعد از طی حدود ۲۸ کیلومتر کوهپیمایی در کوهستانی سرسبز و باصفا به روستای بست بازگشتیم….  

پس از استراحتی کوتاه، به قصد دیدار «غار کرفتو» به طرف شهر تکاب حرکت کردیم. بعد از حدود ۴۰ کیلومتر رانندگی به روستای کرفتو رسیدیم. با دیدار این غار دست‌کن و طبیعی که در نوع خود بی‌نظیر است، به سمت شمال شهر تکاب ادامه مسیر داده، بعد از طی ۷۰ کیلومتر شب دوم برنامه را در کنار مجموعه آثار باستانی تخت سلیمان به صبح رساندیم.  

روز سوم:
بعد از بازدید از مجموعه تاریخی تخت سلیمان که در کنار کوه بلقیس (بلندترین قله استان زنجان) به طرف تهران بازگشتیم.  

ناگفته نماند از مکانی موسوم به زندان سلیمان که چاهی به عمق بیش از یکصد متر و عرضی بیش از ۴۰ متر بود و یکی از جاذبه‌های مجموعه تخت سلیمان است نیز دیدن کردیم.
در دیواره‌های این چاه عظیم تابلوهای گروه‌های کوهنوردی به چشم می‌خورد که با فرود و صعود توانسته بودند به عمق این چاه عمیق، دهشتناک و طبیعی دست یابند…  

همچنین گنبد عظیم سلطانیه در نزدیکی زنجان آخرین مکان تاریخی بود که موفق به بازدید آن شدیم.  

همان روز ساعت ۲۰:۰۰ به تهران وارد شدیم و سفرمان به پایان رسید….  

در پایان لازم می‌دانم که از کوهنورد بافرهنگ و گرامی «دیواندره‌ای» آقای سلام اسماعیل‌سرخ که با تلفن راهنمای ما بودند، کمال تشکر و قدردانی را ابراز نمایم.  

ضمناً همنوردان گرامی می‌توانند جهت استفاده از قرارگاه کوهنوردی بست با آقای حامد شکاری، مسئول قرارگاه و کوهنورد و راهنمای منطقه به شماره ۰۹۱۸۶۶۶۸۲۳۵ هماهنگی‌های لازم را به عمل آورند.

    گزارش سایت از: ذ. حمیدی
    ۱۳۹۳٫۳٫۱۰  

همنوردان این برنامه:
ذبیح‌ا… حمیدی (سرپرست)، حمید جهانبخش (عکس و نقشه)، بابک فتحیان، مریم کمالی و آرش فتحیان (از همدان)

نقشه مسیر صعود و فرود

کروکی مسیر خط الرأس کامل چهل چشمه در محل قرارگاه

چهل چشمه در هاله ای از ابر

حرکت در پگاه صبحگاهی

قله ها دیده می شوند:

(سمت راست قله شاه نشین ـ سمت چپ قله زلیخا)

محل چشمه های اصلی «چهل چشمه»

قله شاه نشین ـ ۳۱۸۰ متر

قله میانی

آخرین قله، زلیخا ـ ۳۱۹۰ متر

مسیر فرود

قرارگاه کوهنوردی «بست» ـ ۱۸۵۰ متر