کوه نویسی ؛دفتری بین کوهستان و قلم
یادداشتی از ذبیح اله حمیدی

از سال ۱۳۵۶ که کوهنوردی جدی را شروع کردم با نوشته های کوهنوردان و کوهنویسان بزرگی چون محمود اجل، جلیل کتیبه ای، جلال رابوکی آشنا شدم.
چندی پیش با مروری دقیق در کتابخانه باشگاه اسپیلت به کتب و مجلات قدیمی برخوردم که قدمت آنان به دهه سی و چهل شمسی می‌رسید هر چند همگی آگاه هستیم سابقه کوهنویسی در ایران توسط کوهنوردان آن دوران از اوایل دهه بیست شروع شده است.

از دهه بیست تاکنون سال به سال به نوشته های کوهنوردی اضافه شده است که در حال حاضر بخش مهمی از آنها به صورت کتاب و مجله و بولتن های ارزشمند در کتابخانه فدراسیون کوهنوردی ، هیات ها و برخی باشگاه های کوهنوردی قدیمی و همچنین در موزه انجمن کوهنوردان ایران یافت می‌شود.
آرشیو مجله کوه که تا شماره ۹۸ منتشر شده است منبع بسیار مهم و موثقی در این خصوص به شمار می رود‌.

متأسفانه و یا خوشبختانه از آغاز دهه نود شمسی با گسترش اینترنت و تولد شبکه های مجازی نوشتارهای کوهنوردی از کتاب و مجله و بولتن به متن های اینترنتی تبدیل شد که روز به روز به دلیل جذابیت های دیگر اینترنت مانند ویدئو و عکس و پادکست از خوانندگان متن های طولانی کم شده اکثر کوهنوردان به خواندن و نوشتن متن های کوتاه و چند خطی رو آوردند.

فرق اصلی این دوران با دوران گذشته در این است که تعداد نویسندگان متن های (اینترنتی) کوهنوردی افزایش یافته است که این امر به دلیل پیشرفت های الکترونیکی در مقوله موبایل و شبکه های اجتماعی روی داده است.
اکثر این نوشته ها به شکل دلنوشته و شخصی است و مخاطبان خاص خود را دارد.
هدف از نوشتن این یادداشت یادآوری بخش های گوناگون کوهنویسی است که طی سال‌های گذشته نگارنده سعی کرده است در بخش های گوناگون آن قلمفرسایی نماید.

باید دقت کرد به جز منابع کاغذی مانند کتاب و مجله ، وب سایت ها تنها فضای ماندگار و محل بایگانی مطالب مهم کوهنوردی ست که می‌توان به سرعت به آن ها دسترسی یافت.
بایگانی نوشته ها و متن ها در شبکه های اجتماعی مانند واتساپ و تلگرام و اینستاگرام عمر چندانی ندارند و غیر قابل اعتماد و همواره در معرض پاک شدن هستند.

از سال ۱۳۸۵ که باشگاه کوهنوردی و سنگنوردی اسپیلت تأسیس شده است ۱۰ شماره (مجله کاغذی) نشریه داخلی منتشر شده است و همچنین از سال ۱۳۸۸ وب سایت این باشگاه تا کنون بدون تعطیلی و قطع شدن همواره به روز بوده در بخش های گوناگون مطالب مختلفی را منتشر کرده است.
ضمناً در سال ۱۳۹۸ این باشگاه یک کتابخانه حقیقی (غیر مجازی) در کنار محیط دفتر باشگاه راه اندازی کرده است که هم اکنون حدود ۸۰۰ جلد کتاب در بخش های گوناگون در آن نگه داری می شود و در اختیار اعضای این باشگاه قرار دارد.

حال با هم نگاهی می‌کنیم به بخش‌های گوناگون کوه‌نویسی (از نگاه نگارنده) که اکثراً در وب سایت باشگاه کوهنوردی اسپیلت آرشیو هستند؛

۱- گزارش برنامه نویسی
یکی از مهمترین و ماندگارترین بخش های کوهنویسی است که تاکنون صدها گزارش برنامه در وب سایت باشگاه کوهنوردی اسپیلت منتشر شده است

۲- خاطره نویسی مستند کوهنوردی
شخصا ۲۰ خاطره مهم کوهنوردی خود را از سال ۱۳۵۴ تا ۱۳۹۸ به شکل پاورقی در وب سایت باشگاه اسپیلت منتشر کرده ام.

۳- شعر و قصیده
تا کنون چندین قطعه شعر و قصیده و عاشقانه های کوهنوردی برای اولین بار (غیر تکراری) در وب سایت اسپیلت منتشر شده است.

۴- مقالات
ده ها مقالات کوهنوردی و سنگنوردی با موضوعات گوناگون ورزشی و زیست محیطی و بیوگرافی و غیره به شکل ترجمه یا تدوین در این وب سایت قرار دارد.

۵- اخبار و خبرنامه
به شکل روزمره در این وب سایت منتشر می شود.
در سال‌های گدشته این وب سایت دارای یک روزنامه خبری و دیواری بود.

۶- دپارتمان آموزش
یکی دیگر از بخش های مهم کوهنویسی است که میتواند جداب و خواندنی و آموزنده باشد.

۷- داستان نویسی ، دلنوشته های کوتاه و ….

این ها و بیشتر از این ها می‌تواند روند بهتر و مؤثرتر کوهنویسی را برای هر کدام از ما روشن سازد و قلم های مان را به طرف دروازه های هنر و شعر و علم و ادب و فرهنگ اصیل کوهنوردی رهنمون سازد.

                                               با احترام
                                           ذبیح اله حمیدی
مؤسس و مدیر مسئول (وب سایت) و باشگاه کوهنوردی و سنگنوردی اسپیلت
                                          ۱۲ تیرماه ۱۴۰۱